Bergljót Soffía Kristjánsdóttir, Svanhildur Óskarsdóttir. Um Egils sögu

• Author: Bergljót Soffía Kristjánsdóttir, Svanhildur Óskarsdóttir
• Title: Um Egils sögu
• Published in: Egils saga
• Editors: Bergljót Soffía Kristjánsdóttir, Svanhildur Óskarsdóttir
• Place, Publisher: Reykjavík: Mál og menning
• Year: 1992
• Pages: 7-43
• E-text:
• Reference: Bergljót Soffía Kristjánsdóttir, Svanhildur Óskarsdóttir. "Um Egils sögu." Egils saga, pp. 7–43. Eds. Bergljót Soffía Kristjánsdóttir, Svanhildur Óskarsdóttir. Reykjavík: Mál og menning, 1992.

---

• Key words: literary elements (bókmenntaleg einkenni)

Annotation

The focus of Egils saga is the conflict of Kveldulf and his descendants with Norwegian kings. In the beginning, the Norwegian chieftains Kveldulf, Thorolf the elder and Skallagrim try to hold their own against Norway’s first sovereign king but once Egil enters the story, the conflict revolves around whether an Icelander is able to maintain his legal rights on Norwegian soil. The climax comes with Egil’s trip to York and after that Egil relaxes his demands of the monarchy. In his later life, Egil commits more injustices at home in Iceland than he himself had sustained at the hands of the Norwegian kings earlier in the saga. The saga is marked by parallels and opposites on a big and small scale. Consequently, the narrative becomes ambiguous and the reader has a greater role in the interpretation of the saga. The narrator, who is mostly passive and willingly imparts information with references to rumours or older poetry and prose, sheds light on his character with references to place names and other details that he reckons the reader will know.

Lýsing

Rauði þráðurinn í Egils sögu eru átök Kveld-Úlfs og afkomenda hans við norska konungsvaldið. Í upphafi reyna hinir norsku höfðingjar Kveld-Úlfur, Þórólfur eldri og Skalla-Grímur að halda hlut sínum andspænis fyrsta einvaldskonungi Noregs en eftir að Egill kemur til sögunnar snúast átökin um hvort Íslendingur fær haldið rétti sínum að lögum á norskri grund. Hápunkti er náð í Jórvíkurför Egils en eftir það slakar Egill á kröfum sínum við konungsvaldið. Á efri árum gerist héraðshöfðinginn Egill sekur um ólíkt meira óréttlæti heima á Íslandi en hann hefur orðið að þola af hendi Noregskonunga fyrr í sögunni. Hliðstæður og andstæður marka byggingu sögunnar í stóru og smáu. Af þeim sökum verður frásögnin tvísæ og hlutverk lesandans við sköpun sögunnar meiri. Sögumaður, sem jafnan lætur fara lítið fyrir sér og miðlar gjarna upplýsingum með skírskotunum til almannaróms eða eldri kvæða og frásagna, varpar ljósi á persónu sína með vísunum til örnefna og annarra hluta sem hann telur að lesendur eigi að þekkja.

References

Chapter 88: á konungs vörnum.: „Samkvæmt þessu liggur Egill á brjóstinu, þ.e. meltunni, er hann kveðst liggja ,á konungs vörnum‘ en brjóstið er líka uppspretta skáldskapar hans því að fornu trúðu menn því að þar byggi vitið. Með þremur orðum eru þá í hinstu vísu Egils samtvinnaðir þeir þræðir sem frekast hafa einkennt alla sögu hans: baráttan við konungsvaldið og skáldskapurinn. “ (s.xxii).

Chapter 89: laust hamrinum á hausinn: „Um skáldskapinn í síðari hluta sögunnar er naumast unnt að ræða á þess að nefna höfuð Egils en að því er viki hvað eftir annað og höfuðlausn hans er skipað niður nokkurn veginn í miðri sögu hans. Höfuðið gegnir að sjálfsögðu hlutverki í persónusköpun Egils en jafnframt er það byggingarþáttur, nokkurs konar táknrænt stef sem hamrað er á, jafnt í lausu máli sem bundnu, allt til þess að hnykkt er á því í bókstaflegri merkingu með sleggju þegar bein Egils eru grafin upp. Það getur ekki farið fram hjá lesendum að Egill er ,höfuðskáld’ og að í höfði hans er tungan sem reynist honum hvorttveggja í senn skeinuhætt og drýgst allra vopna. Kannski er það heldur ekki hending að höfuðkúpa hans reynist bárótt eins og skelin sem ber sama nafn og hljóðfæri Heimis í Hlymdölum“ (s.xvi).

Links

• Written by: Álfdís Þorleifsdóttir
• English translation: Jane Appleton