Barði Guðmundsson. Goðorð forn og ný

• Author: Barði Guðmundsson
• Title: Goðorð forn og ný
• Published in: Skírnir 111
• Place, Publisher: Reykjavík, Hið íslenzka bókmenntafélag
• Year: 1937
• Pages: 56-83
• E-text: timarit.is
• Reference: Barði Guðmundsson. "Goðorð forn og ný." Skírnir 111 (1937): 56–83.

---

• Key words: history, social reality, law, sagnfræði, samfélagsmynd, lög

Annotation

Guðmundsson argues that the nine "goðorð“ (chieftainships) founded by the legislation of „fimmtardómur“ (court of appeal), which was established in the period of lawman Skafti Thoroddson (1004–1030), were tutelage offices. They were founded in addition to the 39 chieftainships that existed in the country, based on the organization which had been valid from 963, in order to ensure equal power to the four different quarter districts at the Alþingi. With this addition the "goðorð" became 48. The new offices were under the authority of the owners of the old and independent 36 chieftainships, but were not, as one could understand from the author of Njáls saga, proper chieftainships with independent tutelage.

Lýsing

Höfundur færir rök fyrir því að þau níu goðorð sem stofnað hafi verið til við setningu fimmtardómslaga, laust eftir aldamótin 1000 (í lögmannstíð Skafta Þóroddssonar 1004–1030), hafi verið forráðsgoðorð. Þau hafi verið stofnuð til viðbótar þeim 39 goðorðum sem fyrir voru, miðað við goðorða- og þingskipulagið sem gilti frá 963, til að jafna vægi landsfjórðunganna á Alþingi. Urðu goðorðin við þessa nýju skipan því 48. Hin nýju goðorð voru á forræði þeirra sem áttu hin fornu og fullu 36 goðorð en voru ekki, eins og mætti skilja af frásögn höfundar Njáls sögu, eiginleg goðorð með sjálfstæðu mannaforræði.

References

Chapter 97: Tóku menn þá ný goðorð: "Nú er það einmitt einkenni uppbótargoðorðanna, að handhafar þeirra á alþingi nefna sinn manninn hver til fimmtardómsetu í umboði goðanna, sem áttu þau. Það er því ofureðlilegt, að goðorð þessi hlytu heitið forráðsgoðorð, til aðgreiningar frá öðrum löggoðorðum, sem með réttu mætti kalla sjálfseignargoðorð" (pp. 65–66).

Links

• Written by: Óttar Felix Hauksson
• English translation: Óttar Felix Hauksson