Gísli Sigurðsson. Njáls saga og hefðin sem áheyrendur þekktu

• Author: Gísli Sigurðsson
• Title: Njáls saga og hefðin sem áheyrendur þekktu
• Published in: Þjóðarspegillinn 2010. Rannsóknir í félagsvísindum XI. Erindi flutt á ráðstefnu í október 2010
• Editors: Gunnar Þór Jóhannesson og Helga Björnsdóttir
• Place, Publisher: Reykjavík: Félagsvísindastofnun Háskóla Íslands
• Year: 2010
• Pages: 59-66
• E-text: Skemman
• Reference: Gísli Sigurðsson. "Njáls saga og hefðin sem áheyrendur þekktu." Þjóðarspegillinn 2010. Rannsóknir í félagsvísindum XI. Erindi flutt á ráðstefnu í október 2010, pp.l 59-66. Eds. Gunnar Þór Jóhannesson, Helga Björnsdóttir. Reykjavík: Félagsvísindastofnun Háskóla Íslands, 2010

---

• Key words:

Annotation

Text missing

Lýsing

Í greininni færir Gísli rök fyrir því að Íslendingasögurnar séu að einhverju leyti byggðar á munnlegri hefð. Hann styðst við upphafsorð Njálu sem fjalla um ættartengsl Sighvats hins rauða. Gísli gerir að umtalsefni þá hugmynd Baldurs Hafstað að höfundur Njálu hafi stuðst við glataða gerð af Landnámu við skrif sín, en Gísli er ekki sammála túlkun hans. Því næst rekur Gísli skrif annarra fræðimanna, þar á meðal og Anderssons, Einars Ól. Sveinssonar og Guðna Jónssonar, sem allir hafa skrifað um tengsl Njálu við aðrar sögur. Einar og Guðni voru báðir þeirrar skoðunar að engin rittengsl væru á milli Njálu og Landnámu. Sjálfur telur Gísli að ekki hafi verið sýnt fram á það með fullnægjandi hætti að höfundur Njálu hafi fengið þemu og nöfn lánuð úr glötuðu eintaki af Landnámu. Hann telur miklu eðlilegra að lesa upphafslínur Njálu í samhengi við þá munnlegu frásagnarhefð sem sagan er sprottin úr og sem áheyrendur hennar hafi þekkt til. Einnig vísar Gísli til þess ósamræmis sem er á milli Landnámu og Njálu þar sem Mörður er talin Sighvatsson í Njálu en Sigmundsson í Landnámu. Þá bendir hann á að tilvísun Njálu í víg Sighvats geti ekki verið vísun til þess texta sem er nú í Landnámu þar sem Njála og Landnáma eru ekki sammhljóma um hvort það hafi verið Sighvatur eða Sigmundur, sonur hans, sem hafi verið veginn við Sandhólaferju.

References

Chapter 1: sonur Sighvats hins rauða: „Hinar látlausu upphafssetningar Njálu vísa með aðferðum hefðbundinnar munnlegrar frásagnarlistar til allrar forsögunnar frá landnámsöldinni, sem fræðimönnum hefur þótt vanta í söguna ... Það er ekki fullnægjandi útskýring á þessum upphafssetningum að þær séu til vitnis um að höfundur Njálu hafi fengið þemu og nöfn að láni úr glataðri gerð Landnámu í eins konar hugmyndaleit fyrir sína skálduðu frásögn. Miklu eðlilegra er að lesa þessar línur með hliðsjón af þeirri munnlegu frásagnarhefð sem Njála er sprottin úr og sem áheyrendur hennar hafa þekkt til – að sjálfsögðu í mismiklum mæli eftir einstaklingum.“ (p. 65).

Links

• Written by:
• Icelandic/English translation: