Egla, 38

Kafli 38

Útkoma Þórólfs

Þórólfur Skalla-Grímsson bjóst eitt sumar til kaupferðar. Ætlaði þá, sem hann gerði, að fara til Íslands og hitta föður sinn. Hann hafði þá lengi á brottu verið. Hann hafði þá ógrynni fjár og dýrgripi marga.

En er hann var búinn til ferðar þá fór hann á fund Eiríks konungs. En er þeir skildust seldi konungur í hendur Þórólfi exi er hann kveðst gefa vilja Skalla-Grími. Exin var snaghyrnd og mikil og gullbúin, upp skellt skaftið með silfri og var það hinn virðilegasti gripur.

Þórólfur fór ferðar sinnar þegar hann var búinn og greiddist honum vel og kom skipi sínu í Borgarfjörð og fór þegar bráðlega heim til föður síns. Varð þar fagnafundur mikill er þeir hittust. Síðan fór Skalla-Grímur til skips móti Þórólfi, lét setja upp skipið en Þórólfur fór heim til Borgar með tólfta mann.

En er hann kom heim bar hann Skalla-Grími kveðju Eiríks konungs og færði honum exi þá er konungur hafði sent honum. Skalla-Grímur tók við exinni, hélt upp og sá á um hríð og ræddi ekki um, festi upp hjá rúmi sínu.

Það var um haustið einhvern dag að Borg að Skalla-Grímur lét reka heim yxn mjög marga er hann ætlaði til höggs. Hann lét leiða tvo yxn saman undir húsvegg og leiða á víxl. Hann tók hellustein vel mikinn og skaut niður undir hálsana. Síðan gekk hann til með exina konungsnaut og hjó yxnina báða senn svo að höfuðið tók af hvorumtveggja en exin hljóp niður í steininn svo að munnurinn brast úr allur og rifnaði upp í gegnum herðuna. Skalla-Grímur sá í eggina og ræddi ekki um, gekk síðan inn í eldahús og steig síðan á stokk upp og skaut exinni upp á hurðása. Lá hún þar um veturinn.

En um vorið lýsti Þórólfur yfir því að hann ætlaði utan að fara um sumarið. Skalla-Grímur latti hann, sagði að þá var gott heilum vagni heim að aka. „Hefir þú,“ sagði hann, „farið fremdarför mikla en það er mælt er ýmsar verður er margar fer. Tak þú nú hér við fjárhlut svo miklum að þú þykist verða mega gildur maður af.“

Þórólfur sagði að hann vill enn fara einhverja ferð „og á eg nauðsynleg erindi til fararinnar. En þá er eg kem út öðru sinni mun eg hér staðfestast. En Ásgerður fóstra þín skal fara utan með mér á fund föður síns. Bauð hann mér um það þá er eg fór austan.“

Skalla-Grímur kvað hann og ráða mundu „en svo segir mér hugur um ef við skiljumst nú sem við munum eigi finnast síðan.“

Síðan fór Þórólfur til skips síns og bjó það. En er hann var albúinn fluttu þeir út skipið til Digraness og lá þar til byrjar. Fór þá Ásgerður til skips með honum.

En áður Þórólfur fór frá Borg þá gekk Skalla-Grímur til og tók exina ofan af hurðásum, konungsgjöfina, og gekk út með. Var þá skaftið svart af reyk en exin ryðgengin. Skalla-Grímur sá í egg exinni. Síðan seldi hann Þórólfi exina. Skalla-Grímur kvað vísu:

Liggja ýgs í eggju,
á eg sveigar kör deiga
fox er illt í exi,
undvargs flösur margar.
Arghyrnu láttu árna
aftr með roknu skafti.
Þörf erat mér til þeirar,
það var hringja gjöf hingað.