Egla, 40

Kafli 40

Egill drap mann sjö vetra Skalla-Grímur henti mikið gaman að aflraunum og leikum. Um það þótti honum gott að ræða. Knattleikar voru þá tíðir. Var þar í sveit gott til sterkra manna í þann tíma en þó hafði engi afl við Skalla-Grím. Hann gerðist þá heldur hniginn að aldri.

Þórður hét son Grana að Granastöðum og var hann hinn mannvænlegasti maður og var á ungum aldri. Hann var elskur að Agli Skalla-Grímssyni. Egill var mjög að glímum. Var hann kappsamur mjög og reiðinn en allir kunnu það að kenna sonum sínum að þeir vægðu fyrir Agli.

Knattleikur var lagður á Hvítárvöllum allfjölmennur á öndverðan vetur. Sóttu menn þar til víða um hérað. Heimamenn Skalla-Gríms fóru þangað til leiks margir. Þórður Granason var helst fyrir þeim. Egill bað Þórð að fara með honum til leiks. Þá var hann á sjöunda vetur. Þórður lét það eftir honum og reiddi hann að baki sér.

En er þeir komu á leikmótið þá var mönnum skipt þar til leiks. Þar var og komið margt smásveina og gerðu þeir sér annan leik. Var þar og skipt til.

Egill hlaut að leika við svein þann er Grímur hét, son Heggs af Heggsstöðum. Grímur var ellefu vetra eða tíu og sterkur að jöfnum aldri. En er þeir lékust við þá var Egill ósterkari. Grímur gerði og þann mun allan er hann mátti. Þá reiddist Egill og hóf upp knatttréið og laust Grím en Grímur tók hann höndum og keyrði hann niður fall mikið og lék hann heldur illa og kveðst mundu meiða hann ef hann kynni sig eigi. En er Egill komst á fætur þá gekk hann úr leiknum en sveinarnir æptu að honum.

Egill fór til fundar við Þórð Granason og sagði honum hvað í hafði gerst.

Þórður mælti: „Eg skal fara með þér og skulum við hefna honum.“ Hann seldi honum í hendur skeggexi eina er Þórður hafði haft í hendi. Þau vopn voru þá tíð. Ganga þeir þar til er sveinaleikurinn var. Grímur hafði þá hent knöttinn og rak undan en aðrir sveinarnir sóttu eftir. Þá hljóp Egill að Grími og rak exina í höfuð honum svo að þegar stóð í heila. Þeir Egill og Þórður gengu í brott síðan og til manna sinna. Hljópu þeir Mýramenn þá til vopna og svo hvorirtveggju. Óleifur hjalti hljóp til þeirra Borgarmanna með þá menn er honum fylgdu. Voru þeir þá miklu fjölmennri og skildust að svo gervu.

Þaðan af hófust deildir með þeim Óleifi og Hegg. Þeir börðust á Laxfit við Grímsá. Þar féllu sjö menn en Heggur varð sár til ólífis og Kvígur féll, bróðir hans.

En er Egill kom heim lét Skalla-Grímur sér fátt um finnast en Bera kvað Egil vera víkingsefni og kvað það mundu fyrir liggja þegar hann hefði aldur til að honum væru fengin herskip. Egill kvað vísu:

Það mælti mín móðir
að mér skyldi kaupa
fley og fagrar árar,
fara á brott með víkingum,
standa upp í stafni,
stýra dýrum knerri,
halda svo til hafnar,
höggva mann og annan.

Þá er Egill var tólf vetra gamall var hann svo mikill vexti að fáir voru menn svo stórir og að afli búnir að Egill ynni þá eigi flesta menn í leikum. Þann vetur er honum var hinn tólfti var hann mjög að leikum. Þórður Granason var þá á tvítugsaldri. Hann var sterkur að afli. Það var oft er á leið veturinn að þeim Agli og Þórði tveimur var skipt í móti Skalla-Grími.

Það var eitt sinn um veturinn er á leið að knattleikur var að Borg suður í Sandvík. Þá voru þeir Þórður í móti Skalla-Grími í leiknum og mæddist hann fyrir þeim og gekk þeim léttara. En um kveldið eftir sólarfall þá tók þeim Agli verr að ganga. Gerðist Grímur þá svo sterkur að hann greip Þórð upp og keyrði niður svo hart að hann lamdist allur og fékk hann þegar bana. Síðan greip hann til Egils.

Þorgerður brák hét ambátt Skalla-Gríms. Hún hafði fóstrað Egil í barnæsku. Hún var mikil fyrir sér, sterk sem karlar og fjölkunnig mjög.

Brák mælti: „Hamast þú nú Skalla-Grímur að syni þínum.“

Skalla-Grímur lét þá lausan Egil en þreif til hennar. Hún brást við og rann undan en Skalla-Grímur eftir. Fóru þau svo í utanvert Digranes. Þá hljóp hún út af bjarginu á sund. Skalla-Grímur kastaði eftir henni steini miklum og setti milli herða henni og kom hvorki upp síðan. Þar er nú kallað Brákarsund.

En eftir um kveldið er þeir komu heim til Borgar var Egill allreiður. En er Skalla-Grímur hafði sest undir borð og alþýða manna þá var Egill eigi kominn í sæti sitt. Þá gekk hann inn í eldahús og að þeim manni er þar hafði þá verkstjórn og fjárforráð með Skalla-Grími og honum var kærastur. Egill hjó hann banahögg og gekk síðan til sætis síns. En Skalla-Grímur ræddi þá ekki um og var það mál þaðan af kyrrt en þeir feðgar ræddust þá ekki við, hvorki gott né illt, og fór svo fram þann vetur.

En hið næsta sumar eftir kom Þórólfur út sem fyrr var sagt. En er hann hafði verið einn vetur á Íslandi þá bjó hann eftir um vorið skip sitt í Brákarsundi.

En er hann var albúinn þá var það einn dag að Egill gekk til fundar við föður sinn og bað hann fá sér fararefni. „Vil eg,“ sagði hann, „fara utan með Þórólfi.“

Grímur spurði ef hann hefði nokkuð það mál rætt fyrir Þórólfi. Egill segir að það var ekki. Grímur bað hann það fyrst gera.

En er Egill vakti það mál við Þórólf þá kvað hann þess enga von „að eg muni þig flytja með mér á brott. Ef faðir þinn þykist eigi mega um þig tæla hér í híbýlum sínum þá ber eg eigi traust til þess að hafa þig utanlendis með mér því að þér mun það ekki hlýða að hafa þar slíkt skaplyndi sem hér.“

„Vera má,“ sagði Egill, „að þá fari hvorgi okkar.“

Um nóttina eftir gerði á æðiveður, útsynning. En um nóttina er myrkt var og flóð var sjóvar þá kom Egill þar og gekk fyrir utan tjöldin. Hjó hann í sundur festar þær er á útborða voru. Gekk hann þegar sem skjótast upp um bryggjuna, skaut út þegar bryggjunum og hjó þær festar er á land upp voru. Rak þá út skipið á fjörðinn. En er þeir Þórólfur urðu varir við er skipið rak hljópu þeir í bátinn en veðrið var miklu hvassara en þeir fengju nokkuð að gert. Rak skipið yfir til Andakíls og þar á eyrar upp en Egill fór heim til Borgar.

En er menn urðu varir við bragð það er Egill hafði gert þá löstuðu það flestir. Hann sagði að hann skyldi skammt til láta að gera Þórólfi meira skaða og spellvirki ef hann vildi eigi flytja hann í brott. En þá áttu menn hlut að í milli þeirra og kom svo að lyktum að Þórólfur tók við Agli og fór hann utan með honum um sumarið.

Þegar Þórólfur kom til skips þá er hann hafði tekið við exi þeirri er Skalla-Grímur hafði fengið í hendur honum þá kastaði hann exinni fyrir borð á djúpi svo að hún kom ekki upp síðan.

Þórólfur fór ferðar sinnar um sumarið og greiddist vel um hafið og komu utan að Hörðalandi. Stefnir Þórólfur þegar norður til Sogns. En þar höfðu þau tíðindi orðið um veturinn að Brynjólfur hafði andast af sótt en synir hans höfðu skipt arfi. Hafði Þórður Aurland, bæ þann er faðir þeirra hafði búið á. Hafði hann gerst konungi handgenginn og gerst lendur maður.

Dóttir Þórðar hét Rannveig, móðir þeirra Þórðar og Helga. Þórður var faðir Rannveigar, móður Ingiríðar er átti Ólafur konungur. Helgi var faðir Brynjólfs, föður þeirra Serks úr Sogni og Sveins.