Njála, 037

Chapter 37

TITLE.

ENSKA

Kafli 37

Nú er að taka til heima að Atli spurði Bergþóru hvað hann skyldi vinna um daginn.

„Hugað hefi eg þér verkið,“ segir hún. „Þú skalt fara að leita Kols þar til er þú finnur hann,“ segir hún, „því að nú skalt þú vega hann í dag ef þú vilt minn vilja gera.“

„Hér er vel á komið,“ segir Atli, „því að hvortveggi okkar er illmenni. En þó skal eg svo til hans ráða að annar hvor okkar skal deyja.“

„Vel mun þér fara,“ segir hún, „og skalt þú og eigi til engis vinna.“

Hann tók vopn sín og hest og reið upp til Fljótshlíðar og mætti þar mönnum er fóru frá Hlíðarenda. Þeir áttu heima austur í Mörk. Þeir spurðu hvert Atli ætlaði. Hann kveðst ríða skyldu að leita klárs eins.

Þeir kváðu það lítið erindi slíkum verkmanni „en þó er þá helst eftir að spyrja er á ferli hafa verið í nótt.“

„Hverjir eru þeir?“ segir hann.

„Víga-Kolur húskarl Hallgerðar,“ sögðu þeir, „fór frá seli áðan og hefir vakað í alla nótt.“

„Eigi veit eg hvort eg þori að finna hann,“ segir Atli. „Hann er skapillur og búið eg láti annars víti að varnaði.“

„Hinn veg værir þú undir brún að líta sem þú mundir eigi vera ragur“ og vísuðu honum til Kols.

Hann keyrði þá hest sinn og ríður mikið.

Og er hann mætir Kol mælti Atli til hans: „Gengur vel klyfjabandið?“ segir Atli.

„Það mun þig skipta öngu, mannfýlan,“ segir Kolur, „og engan þann er þaðan er.“

Atli mælti: „Það átt þú eftir er erfiðast er en það er að deyja.“

Síðan lagði Atli spjóti til hans og kom á hann miðjan. Kolur sveiflaði til hans öxi og missti hans og féll af baki og dó þegar.

Atli reið þar til er hann fann verkmenn Hallgerðar og mælti: „Farið upp til hestsins og gætið hans Kols því að hann er fallinn af baki og er hann dauður.“

„Hefir þú vegið hann?“ sögðu þeir.

„Svo mun Hallgerði sýnast sem hann hafi eigi sjálfdauður orðið.“

Reið síðan Atli heim og segir Bergþóru. Hún þakkar honum verk þetta og orð þau sem hann hafði um haft.

„Eigi veit eg,“ segir hann, „hversu Njáli mun þykja,“ segir Atli.

„Vel mun hann í höndum hafa,“ segir hún, „og mun eg segja þér eitt til marks um að hann hefir haft til þings þrælsgjöld þau er vér tókum við fyrra vor og munu þau nú koma fyrir Kol. En þótt sættir verði þá skalt þú þó vera var um þig því að Hallgerður mun engar sættir halda.“

„Vilt þú nokkuð senda mann til Njáls að segja honum vígið?“

„Eigi vil eg það,“ segir hún. „Mér þætti betur að Kolur væri ógildur.“

Hættu þau talinu.

Hallgerði var sagt víg Kols og ummæli Atla. Hún kvaðst launa skyldu Atla. Hún sendi mann til þings að segja Gunnari víg Kols. Hann svaraði fá og sendi mann að segja Njáli. Hann svaraði öngu.

Skarphéðinn mælti: „Miklu eru þrælar aðgerðarmeiri en fyrr hafa verið. Þeir flugust þá á og þótti það ekki saka en nú vilja þeir vegast“ og glotti við.

Njáll kippti ofan sjóðnum er uppi var í búðinni og gekk út. Synir hans gengu með honum til búðar Gunnars.

Skarphéðinn mælti við mann er var í búðardyrum: „Segðu Gunnari að faðir minn vill finna hann.“

Hann segir Gunnari. Gunnar gekk út þegar og fagnaði vel Njáli. Síðan gengu þeir á tal.

„Illa hefir nú orðið,“ segir Njáll, „er húsfreyja mín skal hafa rofið grið og látið drepa húskarl þinn.“

„Ekki skal hún ámæli af þessu hafa,“ segir Gunnar.

„Dæm þú nú málið,“ segir Njáll.

„Svo mun eg gera,“ segir Gunnar. „Læt eg þá menn vera jafndýra, Svart og Kol. Skaltu greiða mér tólf aura silfurs.“

Njáll tók fésjóðinn og seldi Gunnari. Hann kenndi féið að það var hið sama sem hann hafði honum greitt. Fór Njáll til búðar sinnar og var jafnvel með þeim síðan sem áður.

Þá er Njáll kom heim taldi hann á Bergþóru en hún kvaðst aldrei vægja skyldu fyrir Hallgerði.

Hallgerður leitaði á Gunnar mjög er hann hafði sæst á vígið. Gunnar kveðst aldrei bregðast skyldu Njáli né sonum hans. Hún geisaði mjög. Gunnar gaf eigi gaum að því.

Svo gættu þeir til á þeim misserum að ekki varð að.